Αλεξανδρούπολη 'Το σταυροδρόμι των λαών, των πολιτισμών και της ομορφιάς! '

Αλεξανδρούπολη

'Το σταυροδρόμι των λαών, των πολιτισμών και της ομορφιάς! '

Αλεξανδρούπολη, μια πόλη που σου φέρνει στη μνήμη το μακρινό χθες και την ομορφιά του σήμερα.Μια πόλη 'κλειδί' της Ελλάδας, είτε φεύγεις είτε έρχεσαι από ανατολή και δύση.

Αλεξανδρούπολη, μια 'ανοιχτή αγκαλιά' Στραμμένη στο πέλαγος. Πόλη της παράδοσης και του νεωτερισμού, πόλη της ξεκούρασης και της διασκέδασης, πόλη της θάλασσας και του τουρισμού. Η θέση της κομβική, ενώνει Ευρώπη και Ασία, Δύση και Ανατολή και έτσι η επικοινωνία της με τον κόσμο και την υπόλοιπη Ελλάδα γίνεται με κάθε μέσο χερσαίο, θαλάσσιο και εναέριο.

Πρωτεύουσα νομού με όλες τις υπηρεσίες στη διάθεση των επισκεπτών της αλλά και το φιλόξενο πνεύμα των 60000 κατοίκων της. Τα θαλάσσια σπορ, οι άνετες ταβέρνες, τα καφενεία και τα μπαρ κατά μήκος του μώλου του λιμανιού, τα πολυτελή ξενοδοχεία και οι πολυάριθμες δυνατότητες διασκέδασης εγγυώνται στους επισκέπτες της πόλης μια ευχάριστη ατμόσφαιρα διακοπών και μια άνετη παραμονή.

 

Ιστορία

Ανθρώπινη κατοίκηση παρουσιάζεται στην ευρύτερη περιοχή από τα νεολιθικά χρόνια(4500-3000 πχ). Αρκετές θέσεις γύρω από την Αλεξανδρούπολη (Μάκρη, Πόταμος, Δορίσκος, Μικρό βουνί Σαμοθράκης) δίνουν ενδιαφέροντα στοιχεία για τον τρόπο ζωής εκείνης της περιόδου. Η επόμενη περίοδος της προϊστορίας, η εποχή του χαλκού (3000-1050πχ), αντιπροσωπεύεται περιορισμένα, όχι μόνο στην περιφέρεια της Αλεξανδρούπολης αλλά γενικότερα στην Αιγιακή Θράκη (Μάκρη, Καρυώτες Σαμοθράκης και Μικρό Βουνί Σαμοθράκης).

Η ζώνη της Αλεξανδρούπολης - όπως και όλη η έκταση από το Δέλτα του ποταμού Έβρου μέχρι και τη Βιστωνίδα λίμνη και με όριο προς βορρά τους πρόποδες του ορεινού όγκου της Ροδόπης - κατοικείται από τους Κίκονες. Το τέλος της εποχής του χαλκού και η πρώιμη εποχή του σιδήρου αντιπροσωπεύονται στην περιοχή με αρκετές θέσεις, (Κίρκη, Άβαντας, Ποταμός, Μάκρη, Νίψα, Κοίλα) και απαντώνται όλοι οι συνηθισμένοι τύποι μεγαλιθικών μνημείων: οχυρές ακροπόλεις, υπαίθρια ιερά για τη λατρεία του ήλιου και των άστρων, ανθρωπόμορφες βραχογραφίες. Από τον 7ο προ Χριστού αιώνα ο κυριότερος πολιτικός και οικονομικός παράγοντας του χώρου είναι η πόλη-κράτος της Σαμοθράκης. Άποικοι από τη Σαμοθράκη ιδρύουν τη Σαμοθρακική Περαία, μικρές δηλαδή πόλεις στην αντίπερα ακτή από τις εκβολές του ποταμού Έβρου έως το βουνό Ίσμαρος, για να ενισχύσουν τις εμπορικές επαφές με τη θρακική ενδοχώρα.

Σύμφωνα με τις μαρτυρίες που καλύπτουν το διάστημα 5ος προ Χριστού αιώνας έως - 4ος μετά Χριστό αιώνας, παραδίδονται έξι πόλεις και ένα τοπωνύμιο. Ο Ηρόδοτος αναφέρει τις: Μεσημβρία, Ζώνη, Σαλή και το Σέρρειον. Μεταγενέστερες πηγές συμπληρώνουν τις: Δρυς, Τέμπυρα και Χαράκωμα. Στο τέλος του 5ου αι. π.Χ. ορισμένες από αυτές πλήρωναν σοβαρό φόρο στην αθηναϊκή συμμαχία. Η πόλη Σάλη ταυτίζεται με τη σημερινή Αλεξανδρούπολη.

Στα ρωμαϊκά χρόνια κυριαρχεί στην έκταση της Σαμοθράκης Περαίας μια νέα πόλη, η Τραϊανούπολη και οργανώνονται μεγάλα οδικά δίκτυα όπως η Εγνατία οδός. Η περιοχή της Σάλης, όπως αναφέρεται στο οδοιπορικό της Ιερουσαλήμ, αποτελεί χώρο στάθμευσης και αλλαγής αλόγων.

Στα βυζαντινά χρόνια η περιοχή παίζει πρωτεύοντα ρόλο, καθώς αποτελεί την άμεση γειτονιά της Κωνσταντινούπολης, και στα όρια της ακμάζουν σημαντικές πόλεις ή οικισμοί (Τραϊανούπολη, Βήρα, Μάκρη) και μοναστικά συγκροτήματα (Παναγιά Κοσμοσώτειρα στις Φέρες, σπηλαιώδης ναός των Αγίων Θεοδώρων), που προστατεύονται από ισχυρές στρατιωτικές εγκαταστάσεις (κάστρα Ποτάμου και Άβαντα.)

Για λόγους που δεν έχουν εξακριβωθεί ακόμα οι πόλεις (Σάλη, Ζώνη, Δρυς και Σέρρειο) καταστράφηκαν σε κάποια περίοδο, ισοπεδώθηκαν και έσβησαν από τα γραπτά κείμενα των περιγραφών. Ο τόπος έγινε ένα απέραντο δάσος, κυρίως από βελανιδιές. Το πιο πυκνό σημείο του βρισκόταν στην περιοχή της σημερινής πόλης της Αλεξανδρούπολης. Το δάσος αυτό, που οι κάτοικοι από τα γύρω μέρη, το έλεγαν Δεδέ-Αγάτς, το διαφέντευαν τρεις Τούρκοι τσιφλικάδες, που είχαν χιλιάδες στρέμματα για καλλιέργεια και βοσκοτόπια.

Μετά το Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1830, το τουρκικό κράτος προσπάθησε να εκσυγχρονιστεί για να συμβαδίσει κάπως με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Ένα από τα σύγχρονα επιτεύγματα, τότε ήταν ο σιδηρόδρομος. Τότε, γύρω από αυτόν τον τόπο υπήρχαν καλύβες και μικρόσπιτα ψαράδων, από την Αίνο, τη Μάκρη και τη Μαρώνεια. Οι πρώτοι αυτοί κάτοικοι δημιούργησαν ένα μικρό οικισμό – τη μετέπειτα Αλεξανδρούπολη - που μεγάλωνε σιγά-σιγά. Η αρχή του οικισμού είναι στη δεκαετία του 1850. Την ανάπτυξη του οικισμού σταμάτησε ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1878. Η πόλη έπεσε στα χέρια των Ρώσων. Κατά την εννιάμηνη παραμονή τους, οι Ρώσοι άφησαν ένα σχέδιο πόλης για την παραλιακή περιοχή από την κεντρική λεωφόρο ως την θάλασσα. Η εφαρμογή του όμως υλοποιήθηκε μετά την αποχώρηση τους.

Το τέλος του πολέμου βρήκε την πόλη στα χέρια των Βουλγάρων με τη συνθήκη του Αγίου-Στεφάνου. Τρεις μήνες όμως αργότερα με νέα συνθήκη η πόλη επέστρεψε στην Τουρκία. Την 1η Ιουλίου του 1880 τέθηκε σε λειτουργία ο Φάρος, που είναι και το σήμα κατατεθέν της πόλης.

 Μνημεία 

          Η περιοχή του Δήμου Αλεξανδρούπολης και γενικότερα της Θράκης έχει να παρουσιάσει ένα σημαντικό ιστορικό και πολιτιστικό απόθεμα το οποίο καλύπτει μεγάλο τμήμα των ιστορικών και κλασσικών χρόνων. Στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου έχουν καταγραφεί και κηρυχθεί ως προστατευόμενα μνημεία ένας σημαντικός αριθμός περιοχών το μεγαλύτερο ποσοστό των οποίων εντοπίζεται στην παράκτια ζώνη .

Έχουν καταγραφεί και κηρυχθεί ως προστατευόμενα τα εξής μνημεία:

1. Περιοχή Περάματος

· Μεταξύ των χωριών Πέραμα και Κόμαρος βρίσκεται η Ακρόπολη του Περάματος η οποία αποτελούσε τμήμα αρχαίας πόλης και είχε ως στόχο τον έλεγχο της ενδοχώρας της περιοχής.

· Στην περιοχή μεταξύ των χωριών Κόμαρος και Δίκελλα, δυτικά της εθνικής οδού Κομοτηνής – Αλεξανδρούπολης υπάρχουν διάσπαρτα τμήματα της Αρχαίας Εγνατίας.

2. Περιοχή Μάκρης

• Η Προϊστορική Τούμπα και το σπήλαιο του Κύκλωπα όπου έχουν βρεθεί ερείπια νεολιθικού οικισμού.
• Ερείπια βυζαντινών τειχών έχουν βρεθεί στην ιδία περιοχή με την Προϊστορική Τούμπα.
• Στην ιδία περιοχή βρίσκεται η εκκλησιά της Αγίας Αναστασίας η οποία χτίσθηκε το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα.
• Χαμάμ (χώρος λουτρών), το οποίο είναι ένα από τα λίγα αυτού του είδους που έχουν απομείνει.
• Ο λόφος του Προφήτη Ηλία στον οποίο έχουν εντοπιστεί ερείπια Κάστρου.

3. Περιοχή Μεσημβρίας

• Ο χώρος του Χαμάμ – Γιερί όπου έχει βρεθεί σημαντικός αριθμός από κομμάτια κεραμικών και εναπομείναντα τμήματα κτιρίων σε μεγάλη έκταση.
• Στην ευρύτερη περιοχή Χανάν – Γιερί είναι η περιοχή της αρχαίας Μεσημβρίας που ήταν εντός των τειχών, με την ακρόπολη και την δυτική περιοχή του νεκροταφείου. Η ανασκαφή του χώρου έδειξε πως στη θέση αυτή υπήρχε αρχικά ένας οικισμός της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου όπου κατοικούσαν Θράκες στο τέλος του 7ου π.Χ. αιώνα. Tα σημαντικότερα μνημεία και αρχιτεκτονικά σύνολα του αρχαιολογικού χώρου είναι:
  • Ιερό Δήμητρας
  • Ιερό Απόλλωνος
  • Κτιριακό συγκρότημα, όπου μέσα σε τρεις από τους χώρους βρέθηκε μεγάλος αριθμός αμφορέων
  • Η μοναδική πύλη στα δυτικά του τείχους της πόλης.
  • Τμήμα του δυτικού τείχους με λέσβια τοιχοδομία.
  • Τμήμα του δυτικού τείχους και υπολείμματα δύο πύργων.
• Τέλος στη θέση ‘’Αγριόγατος’’ υπάρχουν ερείπια ενός μεσαιωνικού πύργου με μέγιστο πλάτος 500μ.

Αρχαιότητες εντοπισμένες που δεν έχουν κηρυχθεί με ΦΕΚ βρίσκονται στις παρακάτω περιοχές : ευρύτερη περιοχή Λεπτοκαρυάς, Κίρκης, Δικέλλων, Αμφιτρίτης, Άβαντα, Μάκρης, Μεσημβρίας, Μέστης, Παλαγίας, Περάματος. Ακόμη έχουν εντοπιστεί κατά καιρούς αρχαιότητες μέσα στην πόλη της Αλεξανδρούπολης.

Να αναφέρουμε επίσης ότι την ευρύτερη περιοχή της Αλεξανδρούπολης δεν έχουν εντοπισθεί σαφή οικιστικά κατάλοιπα, αλλά μόνο διάσπαρτες αρχαιότητες που ανακαλύφθηκαν σε διάφορα σημεία. Είναι προϊστορικά κυρίως κατάλοιπα στο Κάστρο Πόταμου, στην Βέα Aπολλωνία, στην παραλία της Nέας Δήλης και κάποια ρωμαϊκά κατάλοιπα στον συνοικισμό Καλλιθέας, όπου τοποθετείται και διαδρομή της Εγνατίας οδού.

Αξιοθέατα

Οι παραθαλάσσιοι οικισμοί του Δήμου Αλεξανδρούπολης - η Μάκρη, η Μεσημβρία, τα Δίκελλα -, αλλά και οι ορεινοί οικισμοί -ο Πόταμος , ο Άβαντας, η Αισύμη, η Λεπτοκαριά, η Κίρκη, η Συκκοράχη - προσφέρουν στους επισκέπτες τους διαδρομές μοναδικής, φυσικής ομορφιάς.Επιπλέον, η Αλεξανδρούπολη βρίσκεται πολύ κοντά στα σημαντικά απο οικολογική άποψη μέρη της Δαδιάς, του Δέλτα, του ποταμού Έβρου και των ιαματικών λουτρών Τραϊανούπολης. 

Σε ένα όμορφο και καταπράσινο σημείο του Πλατανότοπου της Μαΐστρου (Ανατολικός οικισμός της Αλεξανδρούπολης) έχει κατασκευαστεί το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αλεξανδρούπολης (ΜΦΙΑ). Πρόκειται για ένα σύγχρονο κτίριο εναρμονισμένο πλήρως με το φυσικό περιβάλλον. Η ιδέα για την δημιουργία του Μουσείου ξεκίνησε από την παρουσία στην περιοχή πλούσιων βιοτόπων και προστατευόμενων περιοχών. Η ανάγκή της παρουσίασης του φυσικού αυτού πλούτου στους ντόπιους και στους επισκέπτες οδήγησε στην ένταξη του έργου 'κατασκευή Μουσείου Φυσικής Ιστορίας' στο Αστικό Πιλοτικό Πρόγραμμα Αλεξανδρούπολης, ως μία από τις βασικές του πτυχές και στην κατασκευή του μουσείου με τη σημερινή του μορφή. Κριτήριο της επιλογής της συγκεκριμένης τοποθεσίας για την κατασκευή του Μουσείου αποτέλεσε η ανάγκη της ανάπτυξης και ανάδειξης της ανατολικής περιοχής της Αλεξανδρούπολης, αυτός άλλωστε ήταν και ένας από τους βασικούς στόχους του Πιλοτικού Προγράμματος.

Παραλίες

          Οι λάτρεις της θάλασσας θα αισθανθούν ότι βρίσκονται σε έναν πραγματικό παράδεισο. Σε 25 χιλιόμετρα ακτογραμμής εκτείνονται παραλίες που ικανοποιούν όλα τα γούστα, αμμώδεις και βραχώδεις, πολύβουες και οργανωμένες. Μικροί και μεγάλοι μπορούν να απολαύσουν τις χαρές της θάλασσας από το Δέλτα του Έβρου μέχρι τη ζώνη της αρχαίας Μεσημβρίας.

 

 

Οι προσχώσεις του μεγάλου ποταμού δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για τους μικρούς μας φίλους, που μπορούν να κολυμπήσουν σε ρηχά νερά με ασφάλεια ακόμη και χωρίς γονική επίβλεψη. Η ακτή του ΕΟΤ, βραβευμένη με γαλάζια σημαία, είναι η πλησιέστερη στην πόλη. Από εκεί και πέρα τα Κόκκινα Βράχια με τους μικρούς γραφικούς ορμίσκους και το Δελφίνι με την απέραντη αμμουδιά είναι παραλίες ιδανικές για κοντινές αποδράσεις.

 

 

Η Μάκρη αποτελεί μια διαφορετική περίπτωση. Οι απέραντοι ελαιώνες φτάνουν μέχρι τη θάλασσα, τα νερά βαθαίνουν και οι πεντακάθαρες παραλίες συναγωνίζονται αυτές της Χαλκιδικής. Ψαροταβέρνες και ουζερί απαντούν σε κάθε γευστική πρόκληση και προσφέρουν μαγευτική θέα στη Σαμοθράκη, το νησί του Έβρου. Με καθαρή ατμόσφαιρα το νησί μοιάζει σαν να μπορείς να το αγγίξεις.

 

 

Λίγο πιο πέρα η κοσμική Αγία Παρασκευή προσφέρεται για θαλάσσια σπορ, καφέ και ποτό κάθε ώρα της ημέρας και της νύχτας. Πηγαίνοντας προς Μεσημβρία πρέπει να σταματήσει κανείς στο Σκορπιό, μια απόμακρη, πεντακάθαρη παραλία, γνωστή σε λίγους και εκλεκτούς. Όλη η περιοχή είναι ιδανική για ψάρεμα και ψαροντούφεκο και αυτό οι ντόπιοι το εκμεταλλεύονται δεόντως.

 

 

Πολύ κοντά βρίσκεται και η Αρχαία Μεσημβρία με την απίστευτη θάλασσα κάτω από τον αρχαιολογικό χώρο. Το μπάνιο απαγορεύεται: η μισή αρχαία πόλη βρίσκεται κάτω από τη θάλασσα, σαν ένα είδος υποθαλάσσιου αρχαιολογικού πάρκου.